India States Maharashtra

മഹാരാഷ്ട്ര

തലസ്ഥാനം :  മുംബൈ   

ജില്ലകൾ : 36

വിധാൻസൗധ : 288

വിധാൻപരിഷത് : 78

ലോകസഭാമണ്ഡലങ്ങൾ : 48

രാജ്യസഭാസീറ് : 19

വ്യവസായത്തിന് പേരുകേട്ട സംസ്ഥാനം.

രാജ്യത്തെ ആകെ വ്യവസായ ഉത്പന്നങ്ങളിൽ ഇരുപത്തഞ്ച് ശതമാനത്തോളം മഹാരാഷ്ട്രയുടെ സംഭാവനയാണ്.

ഇന്ത്യയുടെ വ്യവസായ തലസ്ഥാനമാണ് മുംബൈ.

ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും - പ്രശസ്തമായ വസ്ത്രവിപണികളിലൊന്നാണിത്.

മുംബൈ ഹൈയിലെ എണ്ണഖനനം വ്യവസായ രംഗത്ത് വൻ പുരോഗതിയുണ്ടാക്കി.

 സിനിമാ വ്യവസായത്തിനും പ്രാധാന്യമുണ്ട്.

പ്രധാന ഭാഷ; മറാഠി  

പ്രധാന നദികൾ : ഗോദാവരി, താപ്തി, പൂർ ണ, വൈഗംഗ, ഇന്ദ്രാവതി, പെഗംഗ, കൃഷ്ണ

ഗേറ്റ് വേ ഓഫ് ഇന്ത്യ സ്മാരകം മുംബൈയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.

പ്രിൻസ് ഓഫ് വെയിൽസ് മ്യൂസിയം, ജഹാംഗീർ ആർട്ട് ഗ്യാലറി, മറൈൻഡ്രൈവ് തുടങ്ങിയവയും മുംബൈയിലാണ്.

അതിപ്രാചീനമായ അജന്ത, എല്ലോറ ഗുഹകളും സന്ദർശകരെ ആകർഷിക്കുന്നു.

മഹാബ ലേശ്വർ പ്രസിദ്ധമായ ഹിൽസ്റ്റേഷനാണ്. നാഗ് പുർ,

പുണ, എലിഫൻറാ ദ്വീപ്, ഔറംഗബാദ് തുടങ്ങിയവയും പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളാണ്.

ഒരു നഗരത്തോടു ചേർന്നുള്ള ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ദേശീയോദ്യാനമാണ് മുംബൈയിലെ സഞ്ജയ് ഗാന്ധി ദേശീയോദ്യാനം.

ചരിത്രം

 മഹാരാഷ്ടയുടെ സ്ഥാപകർ ശതവാഹനന്മാരാണ്. ബിസി 230 മുതൽ എയി 225 വരെയായിരുന്നു ഇവരുടെ ഭരണകാലം. വാകാടകർ, ചാലൂക്യന്മാർ, രാഷ്ട്രകൂടർ, യാദവർ എന്നീ രാജവംശങ്ങൾ ഈ പ്രദേശം ഭരിച്ചിരുന്നു.

ഛത്രപതി ശിവജിയുടെ നേതൃത്വത്തിലാണ് മഹാരാഷ്ട്ര ശക്തമായ രാജ്യമാകുന്നത്.

ഇന്ത്യൻ നാഷനൽ കോൺഗ്രസ് രൂപം കൊണ്ടത് മഹാരാഷ്ട്രയിലാണ്.

1960 മേയ് ഒന്നിനു മഹാരാഷ്ട സംസ്ഥാനം നിലവിൽ വന്നു.

ഇന്ത്യയുടെ സാമ്പത്തിക തലസ്ഥാനം എന്നു മുംബൈയെ വിശേഷിപ്പിക്കു ന്നു.

ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സ്റ്റോക് എക്സ്ചേഞ്ചായ ബോംബെ സ്റ്റോക് എക്സ്ചേഞ്ച് (BSE) ഇവിടെയാണ്.  

അജന്താ ഗുഹകൾ: ഒൗറംഗാബാദ് ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. തൊട്ടടുത്തുള്ള അജന്ത ഗ്രാമത്തിന്റെ പേരിൽനിന്നാണു ഗുഹകൾക്കും ഈ പേരു ലഭിച്ചത്. 1819ൽ ആണ് ഇവ കണ്ടെത്തിയത്. ഈ ഗുഹകളി ലെ ചിത്ര-ശിൽപങ്ങളിലെ പ്രധാന വിഷയം ബുദ്ധനും ബോധിസത്വനു മാണ്. ബിസി രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിനും എഡി ആറാം നൂറ്റാണ്ടിനുമിടയ്ക്കാ ണ് ഈ ഗുഹകൾ ബുദ്ധമതപ്രചരണാർഥം നവീകരിച്ചത്.

ഗേറ്റ് വേ ഓഫ് ഇന്ത്യ: മുംബൈ നഗരത്തി ന്റെ പ്രതീകമാണ് ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള ഈ കവാടം. ബ്രിട്ടിഷ് ഭരണകാലത്ത് 1913 ൽ ആണ് ഈ കവാടത്തിന്റെ നിർമാണം ആരംഭിച്ചത്. ബ്രിട്ടന്റെ രാജാവായ ജോർജ് അഞ്ചാമന്റെയും മേരി രാജിയുടെയും ഇന്ത്യ സന്ദർശ നത്തിന്റെ ഓർമയ്ക്കാണ് ഈ കവാടം നിർമിച്ചത്. ബ്രിട്ടിഷുകാരനായ ജോർജ് വിയാണ് ഗേറ്റ് വേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ ശില്പി. 26 മീറ്ററാണ്  ഈ കവാടത്തിന്റെ ഉയരം.

കൊൽഹാപൂർ : പഞ്ചഗംഗ നദിക്കരയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ഇവിടത്ത മഹാലക്ഷ്മി ക്ഷേത്രം പ്രശസ്തം .

പഞ്ച് ഗനി: മഹാരാഷ്ട്രയിലെ ഒരു ഹിൽ സ്റ്റേഷൻ. സത്താറ ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി  ചെയ്യുന്നു.

ലോണാവാല: പുണെയ്ക്കും മുംബൈയ്ക്കും അടുത്തുള്ള ഒരു ഹിൽ സ്റ്റേ ഷൻ.

എല്ലോറ ഗുഹകൾ: ഔറംഗാബാദ് ജില്ലയിലുള്ള മറ്റൊരു ഗുഹാസമുച്ചയ മാണിത്. ഇവിടത്തെ 34 ഗുഹകളിൽ 17 എണ്ണം ഹിന്ദുമതാധിഷ്ഠിതവും 12 എണ്ണം ബുദ്ധമതാധിഷ്ഠിതവും അഞ്ചാണ്ണും ജൈനമതാധിഷ്ഠിതവു മാണ്. 

Q. Ellora Caves located at :
(A) Aurangabad
(B) Mumbai
(C) Bijapur
(D) Allahabad

Maharashtra

Capital : Mumbai

Formed on :01 May 1960

High Court : Mumbai

State animal : Indian Giant Squirrel

State bird : Yellow-footed green pigeon

State flower : Jarul (pride of India)

State tree : Mango Tree

Official language : Marathi

• Maharashtra is the second most populous state in India.
• Maharashtra is known as the power house of India
• Maharashtra is the most industrialized and most urbanized state in India.  
• India's first LED plant was launched in Maharashtra
• The state in India which emits largest volume of e-wastes.
• Maharashtra has the largest road network in India.
• The Indian state having four Raj Bhavans.
• Maharashtra has the largest Jainist, Buddhist and Parsi population.
• Famous Buddhist pilgrimage centre Amravati is in Maharashtra.
• Ganesh Chaturthi is a very famous Hindu festival in Maharashtra
• Maharashtra is the leading producer of Electricity in India.

Mumbai

• Bombay was the old name of Mumbai
• Mumbai is the city of seven islands.
• The city is often called capital of crimes
• The city is known as the door of the west
• Mumbai city is also known as the Gateway of India
• It is also known as the tower of silence
• Naval mutiny in 1946 was held in Mumbai  
• Mumbai is the largest metropolitan city in India
• Mumbai is situated on the banks of the river Mithi
• Mazagon Dock Shipyard is situated at Mumbai  
• Cotton port of India
• India's first railway line was laid between Bombay and Thane (1853)  
• The first airport in India is at Mumbai (Grass Aerodrome, Juhu)
• The first meeting of India National Congress was held at Bombay (1885)  
• Venue of first International Film Festival (1952)
• India's first electric railway line was between Bombay and Kurla (Deccan Queen-1925)
• The headquarters of Central Railway and Western Railway
• India's first ATM was opened at Mumbai (HSBC Bank 1987).
• The first Bank in India to start Aadhaar based ATM usage facility is DCB Mumbai
• India's first Mono Rail system was established in Mumbai Prince of Wales Museum, Jahangir Art Gallery, Jinnah House, Malabar Hills etc. are situated in Mumbai.
• The Chhatrapathi Shivaji Terminus Railway Station is located at Mumbai is the only one railway station in India under UNESCO world Heritage site.
• The headquarters of central Railway and Western Railway is in Mumbai.
• Bombay Stock Exchange(BSE) is the oldest Stock Exchange in India (1875).
• Bombay stock exchange is situated at Dalal Street (Mumbai)
• National Stock Exchange of India (NSE) was established in (1992).
• Google's first free Wi-Fi enabled Railway Station in India is in Mumbai.
• The first Bharatiya Mahila Bank in India was started in Mumbai.
• Shreemati Nathibai Damodar Thackersey Women's University(SNDTWU) in Mumbai was the first woman university in India
• August Kranti Maiden (Gowalia Tank) is situated at Mumbai
• The first cinema in India was shown at Watson Hotel in Mumbai
• Largest light house in India is situated at Mumbai
• Sanjay Gandhi National Park is situated in Mumbai city
• Formerly Sanjay Gandhi National Park was known as Borivali National Park  
• Wankhede Cricket Stadium and Brabourne Cricket stadium are located at Mumbai
• Nariman Point is regarded as the nerve centre of Mumbai
• The organizations such as Indian National Congress, Prarthana Samaj, Arya Samaj, Servants of India Society etc. were started at Mumbai
• Pherozeshah Mehta was known as 'The Lion of Bombay'
• Prong Reef in Mumbai is the largest light house in India
• Mumbai High is famous for oil refinery

Q. The name of first electric train in India : 

(A) Calcutta Express
(B) Deccan Queen 

(C) Himasagar Express
(D) Fairy Queen

Major institutions in Mumbai

• Reserve Bank of India (RBI)
• Central and Western Railway
• National Bank for Agriculture and Rural Development (NABARD)
• Securities and Exchange Board of India (SEBI)
• Life Insurance Corporation (LIC)
• Indian Cancer Research Centre
• Children's Film Society
• Department of Atomic Energy
• Unit Trust of India (UTI)
• Board of Control for Cricket in India (BCCI)
• Tata Memorial Centre
• Air India
• Maharashtra is the leading producer of banana
• Salsette Island is the most populated island in India
• Lonar lake is located in Maharashtra
• Lonar Lake, the only lake in India was formed after the hit of a meteorite.
• Bandra-Worli Sea Link project is in Maharashtra
• Tarapur Atomic power station is the first atomic power station in India (1969)
• India's first Nuclear Reactor Apsara was established at Trombay (1956)
• The first Aadhaar village in India is Tembhli village of the state.
• India's first gold refinery is located at Shirpur Famous Ajanta, Ellora caves are situated in Aurangabad district
• The Waghur River flows near the Ajanta Caves
• Hindustan Antibiotics Ltd is located at Pimpri
• Mumbai and Nhava Sheva ports are the major ports in Maharashtra
• Nhava Sheva is the largest container port in India Nhava Sheva port is known as Jawaharlal Nehru Port
• The state having the most number of slum populations
• Dharavi is the largest slum in India.
• The first state to disburse salary through Aadhaar linked bank accounts
• Latha Mangeshkar Puraskar is presented by the government of Maharashtra
• Maharashtra has the most number of wildlife sanctuaries
• Chandoli National Park, Sanjay Gandhi (Borivali) National Park, Pench Tiger reserve Navegaon National Park, Tadoba National Park, Karnala Bird Sanctuary, Melghat Tiger Reserve, Sagareshwar Wildlife Sanctuary etc. are located in Maharashtra.
• Krishna, Narmada Bhima, Godavari, Tapi, Wainganga are the major rivers in Maharashtra. Koyna hydroelectric project is located in Maharashtra.
• Mahabaleshwar hill station is in Maharashtra.
• Lavani Dance, Tamasha, Povadas etc. are the major dance forms in Maharasthra  
• Currency note printing press is situated at Nasik  
• Pimpri in Maharashtra is famous for Penicillin manufacturing
• Unique Identification Number Programme was inaugurated at Tembhli village of Maharashtra.
• Bhil, Gond-Madia, Katkari, Koli, Oraon, Warli are the major tribes of Maharashtra.

Pune

• Pune is the largest city in Western Ghats
• Pune is known as the jewel of Deccan
• Pune is known as Oxford of the East
• Yerwada Jail is situated at Pune.
• National Defence Academy is located at Khadakwasla in Pune
• Gokhale Institute is situated at Pune
• Badminton is known as Pune Game
• Major institutions in Pune  
• Atomic Energy Commission
• National Institute of Cell Science
• National Institute of Virology National AIDS Research Institute
• Asian School of Cyber law

Nagpur

• Nagpur is known as the Orange City of India
• Nagpur is the second capital of Maharashtra
• Nagpur is the winter capital of Maharashtra
• Fanindrapura is the old name of Nagpur
• Deekshabhoomi is located at Nagpur
• Central Institute for Cotton Research is located at Nagpur.  
• National Environmental Engineering Research Institute (NEERI) is located at Nagpur
• Ambedkar and his followers adopted Buddhism at Nagpur